Những bệnh nhân mắc chứng rối loạn ăn uống, căn bệnh tâm thần nguy hiểm thứ 2 thế giới, rơi vào khủng hoảng trong mùa dịch.
Zing trích dịch bài đăng từ ABC News, đề cập đến chứng rối loạn ăn uống trở nên trầm trọng hơn vì Covid-19.
Sau nhiều năm chật vật với chứng rối loạn ăn uống nghiêm trọng, Kwolanne Dina Felix, một sinh viên đại học ở thành phố New York (Mỹ), nhận ra bản thân cần phải tìm cách chữa trị. Tuy nhiên, dịch Covid-19 ập đến bất ngờ khiến bệnh tình của cô gái trẻ càng mất kiểm soát.
“Tôi đã cố gắng thích nghi hoàn cảnh mới với một lối sống mới. Nhưng chứng rối loạn ăn uống của tôi ngày càng trầm trọng hơn. Khi thế giới trở nên hỗn loạn, thứ duy nhất tôi có thể kiểm soát được là thói quen ăn kem vô điều độ”, Felix nói với Good Morning America.
Kwolanne Dina Felix mất kiểm soát bệnh tình trong thời gian cách ly vì dịch.
N.ữ s.inh 21 t.uổi cho biết lệnh giãn cách xã hội nghiêm ngặt đã ngăn cản cô tiếp nhận sự hỗ trợ của xã hội. Ngoài ra, Felix bị ám ảnh nỗi sợ tăng cân trong mùa dịch, một phần là do các meme về vấn đề này liên tục được lan truyền trên Internet.
Cô phải hủy theo dõi nhiều bạn bè và người nổi tiếng để tránh bị tác động tiêu cực.
“Khi mọi người bàn tán về chứng rối loạn ăn uống, họ coi nó như thể là một chế độ ăn kiêng phức tạp. Nhưng nó không phải như vậy. Trên thực tế, rối loạn ăn uống có tỷ lệ t.ử v.ong cao nhất trong số các bệnh tâm thần”, Felix nói.
Theo số liệu của Hiệp hội quốc gia về Chứng biếng ăn Nervosa và Các rối loạn liên quan (ANAD), rối loạn ăn uống đứng ở vị trí thứ 2 trong danh sách những bệnh tâm thần nguy hiểm nhất, chỉ sau sử dụng opioid quá liều. Trung bình cứ mỗi 52 phút, Mỹ ghi nhận một ca t.ử v.ong vì chứng rối loạn ăn uống.
Căn bệnh tâm thần phức tạp
Charli D’Amelio (16 t.uổi), một ngôi sao nổi tiếng trên TikTok, cũng chia sẻ về chứng rối loạn ăn uống trong thời gian dịch bệnh.
Charli D’Amelio mới đây chia sẻ về chứng rối loạn ăn uống của bản thân.
“Tôi chưa bao giờ chia sẻ về cuộc đấu tranh với chứng rối loạn ăn uống của chính bản thân. Thừa nhận bệnh tình với gia đình và bạn bè thân thiết còn thấy không thoải mái, huống chi là tiết lộ với cả thế giới. Tôi đã rất lo lắng”, cô nói.
Kể từ khi dịch Covid-19 bùng phát đầu năm 2020, Hiệp hội Rối loạn ăn uống Mỹ (NEDA) ghi nhận số cuộc gọi tới đường dây nóng tăng vọt 70% so với cùng kỳ năm ngoái.
“Khoảng thời gian này khiến mọi người lo lắng tột độ. Đối với những người bị rối loạn ăn uống, dù là đang điều trị tích cực hay không, họ lại càng thêm căng thẳng”, Claire Mysko, Giám đốc điều hành NEDA, chia sẻ.
Bà cho biết đại dịch còn gây ra một cuộc khủng hoảng sức khỏe tâm thần ở Mỹ, trong đó chứng rối loạn ăn uống chiếm phần lớn.
Chứng rối loạn ăn uống là căn bệnh tâm thần nguy hiểm thứ 2 thế giới. Ảnh: Shutterstock.
“Rối loạn ăn uống là vấn đề sức khỏe tâm thần phức tạp, có mối liên hệ chặt chẽ với chứng trầm cảm, lo âu, chấn thương tinh thần trong quá khứ và lạm dụng chất gây nghiện”, bà nói.
Tiến sĩ Jillian Lampert, Giám đốc chiến lược của The Emily Program, một mạng lưới các trung tâm điều trị chứng rối loạn ăn uống ở Mỹ, nhận thấy yêu cầu điều trị của các bệnh nhân cả trực tuyến lẫn qua điện thoại đều tăng đột biến trong mùa dịch. Nhiều người rơi vào tình trạng khủng hoảng hoặc trong giai đoạn bệnh cấp tính.
Sự cô lập mà đại dịch gây ra, khiến cho mọi người phải ở yên trong nhà là một yếu tố đặc biệt gây hại cho những bệnh nhân rối loạn ăn uống.
Ngoài ra, Covid-19 còn gây ra nhiều vấn đề khác như mất an ninh lương thực, phá vỡ các quy tắc và thói quen hàng ngày, gây ra nỗi sợ hãi thường trực, áp lực tài chính và xã hội, căng thẳng công việc. Tất cả chúng đều là yếu tố góp phần gây ra chứng rối loạn ăn uống, theo các chuyên gia.
Ăn uống vô độ có thể là bệnh lý nghiêm trọng về tâm thần
Những người mắc chứng ăn uống vô độ cảm thấy mình phải ăn thật nhiều, ít nhất 1 lần mỗi tuần trong khoảng 3 tháng hoặc lâu hơn.
Người mắc bệnh không thể kiểm soát ăn uống. Ảnh: ST
Chuyên gia dinh dưỡng hàng đầu nước Anh – Louise Wiseman – cho biết, chứng ăn uống vô độ không đơn thuần là biểu hiện ăn uống quá mức. Nó là một bệnh lý nghiêm trọng về tâm thần, được đặc trưng bởi những cơn buồn nôn hoặc những lần ăn uống quá nhiều, tái diễn trong một khoảng thời gian ngắn.
Nữ giới có xu hướng mắc chứng rối loạn ăn uống vô độ nhiều hơn nam giới. Ảnh: NetDoctor
Tất cả mọi người ở mọi độ t.uổi và giới tính đều có thể mắc phải chứng rối loạn ăn uống. Tuy nhiên, nữ giới có xu hướng mắc bệnh nhiều hơn nam giới. Lý do có thể vì phụ nữ thường quan tâm đến vẻ ngoài và các dấu hiệu tăng cân, từ đó đi khám sớm hơn và số liệu ghi nhận nữ giới mắc bệnh nhiều hơn nam giới.
Chứng rối loạn ăn uống là gì?
Chứng rối loạn ăn uống (BED) là các đợt ăn uống quá mức, lặp đi lặp lại sau một khoảng thời gian nhất định (ví dụ như 2 giờ đồng hồ). Bệnh nhân không thể kiểm soát việc ăn uống của mình và thường bị ảnh hưởng bởi những cơn buồn nôn nếu cố gắng nhịn ăn.
Những đợt ăn uống quá mức thường xảy ra ít nhất một lần một tuần trong vòng 3 tháng hoặc 2 lần một tuần trong 6 tháng. Mức độ nghiêm trọng của bệnh được đ.ánh giá theo số lần ăn quá mức trong một tuần. Chứng rối loạn ăn uống gây ra nhiều ảnh hưởng đến sức khỏe như béo phì và các bệnh liên quan đến tim mạch hoặc các vấn đề rối loạn giấc ngủ.
Triệu chứng của rối loạn ăn uống
Một đợt rối loạn ăn uống có thể gồm 3 trong số những triệu chứng sau:
– Ăn nhanh hơn so với bình thường
– Ăn cho đến khi no một cách khó chịu
– Ăn một lượng lớn thức ăn dù không cảm thấy đói
– Cảm thấy ghê tởm bản thân, chán nản sau khi ăn quá mức
Nguyên nhân của chứng rối loạn ăn uống
Nhiều người cho rằng chứng rối loạn ăn uống có thể xuất phát từ những thói quen khi còn trẻ của mỗi người. Thói quen thích ăn đồ ngọt và thói quen ăn thực phẩm chứa nhiều đường làm tăng mức hormone serotonin trong cơ thể. Hormone serotonin chỉ có ở những động vật bậc cao như con người, mang lại cảm giác hạnh phúc và thúc đẩy con người không ngừng tìm kiếm sự tán thưởng và công nhận từ những người xung quanh.
Ngoài ra, cảm giác thèm ăn từ quá trình ăn kiêng cũng là nguyên nhân gây ra chứng rối loạn ăn uống. Bên cạnh đó, bác sĩ Louise cũng liệt kê một số nguyên nhân khác dẫn đến bệnh lý nguy hiểm này.
– Do di truyền hoặc các yếu tố về sức khỏe tâm thần
– Não có phản ứng cao hơn với thức ăn
– Chấn thương tâm lý vì bị người thân hoặc những người xung quanh chê bai ngoại hình
– Thường xuyên gặp phiền muộn trong cuộc sống
– Thường xuyên gặp cảm xúc tiêu cực và tìm đến thức ăn như một niềm an ủi
Sự nguy hiểm của chứng rối loạn ăn uống
Một nửa số người mắc chứng BED bị béo phì và BED cũng tiềm ẩn nguy cơ dẫn đến béo phì. Vì vậy, những nguy cơ tiềm ẩn của chứng rối loạn ăn uống thường liên quan đến nguy cơ của bệnh béo phì. Một số ảnh hưởng xấu của BED đến cơ thể bao gồm tiểu đường type 2, các bệnh về tim mạch, đột quỵ, ung thư hoặc hội chứng buồng trứng đa nang ở phụ nữ.
Chứng rối loạn ăn uống thường dẫn đến béo phì. Ảnh: ST
Điều trị rối loạn ăn uống
Khi cơ thể có những dấu hiệu như thèm ăn dù không đói hoặc ăn uống quá mức, cần đến các cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị kịp thời. Hiện nay, những hướng điều trị cho bệnh nhân mắc BED đều là liệu pháp lâu dài và cần sự kiên trì từ người bệnh.
– Liệu pháp hành vi nhận thức: tham gia vào các hoạt động khác để quên đi suy nghĩ tiêu cực dẫn đến thèm ăn. Những hoạt động này thường là luyện tập thể dục thể thao với cường độ 90 phút mỗi tuần và kéo dài trong 4 tháng.
– Sử dụng thuốc: thuốc không phải là liệu pháp điều trị chính cho chứng rối loạn ăn uống. Tuy nhiên, nếu cơ thể mắc các bệnh khác như trầm cảm và lo âu, bác sĩ sẽ kê thuốc để điều trị.
– Thay đổi lối sống: đây là một liệu pháp lâu dài và cần nhiều nỗ lực từ người bệnh. Một lối sống lành mạnh, thường xuyên tập thể dục và xây dựng thói quen ăn uống hợp lý sẽ giúp người dần thoát khỏi chứng rối loạn ăn uống.
